Bahasa Melayu

1.0 Pendahuluan

            Bahasa ialah satu sistem lambang vokal yang arbitrari dan bermakna yang digunakan oleh anggota masyarakat untuk berhubung sebagai satu cara mereka bersosialisasi (G. Trager 1949). Bahasa ialah set ayat, sama ada terbatas atau tidak dan setiap ayat yang terbatas panjangnya dibina   oleh satu set elemen yang terbatas juga (Noam Chomsky 1957). Menjelaskan bahawa bahasa digunakan dalam kehidupan harian sama ada dalam komunikasi atau penulisan.

2.0  Konsep dan Takrif Bahasa Melayu

            Abdul Rashid Melebek dan Amat Juhari Moain (2011) menyatakan ada pendapat yang mengaitkan perkataan Melayu dengan Malayu, iaitu sebuah kerajaan yang terletak di muara Jambi. Kerajaan ini muncul pada abad ke-7 (644M) dan I-Tsing telah melawatinya pada 671M.  Nama mo-lo-yu bagi kerajaan ini wujud daripada nama sebatang sungai yang terletak di situ, iaitu Sungai Melayu. Menurut Slametmuljana dalam Armin Azhari Saleh (2011), pada tahun 644M atau 645M istilah Melayu ditulis sebagai Mo-lo-yeu yang berasal daripada bahasa Sanskrit. Pada tahun 644M - 645M, istilah ini dijumpai buat pertama kalinya dalam tulisan China. Orang Mo-lo-yeu telah mempersembahkan hasil bumi kepada maharaja dengan mengirimkan utusan ke negara China. Dipercayai bahawa orang Mo-lo-yeu tersebut datang daripada sebuah kerajaan yang terletak di Jambi. Kajian Asmah Omar (2008) yang mendapati bahawa kawasan bahasa Melayu adalah menganjur dari kawasan pergunungan di Taiwan menyusur ke selatan hingga ke New Zealand, dan dari Madagascar di luar pantai timur Afrika hingga ke Pulau Easter di Lautan Pasifik. Bahasa Melayu merupakan bahasa dalam rumpun Austronesia, bahasa Melayu bukan sahaja mempunyai perkaitan dengan bahasa-bahasa yang berdekatan dengannya, malah juga mempunyai perkaitan dengan bahasa-bahasa di Lautan Pasifik.

3.0  Bahasa Melayu Moden

            Bahasa Melayu moden berkembang pada pertengahan abad ke-19. Dipercayai Abdullah bin Abdul Kadir Munsyi yang mencetuskannya. Bahasa Melayu Moden mempunyai fungsi yang lebih besar berbanding dengan bahasa Melayu Klasik. Bahasa ini bersifat dinamik, iaitu mudah menerima kemasukan bahasa asing. Pengembangan bahasa Melayu moden dirancang oleh badan yang ditubuhkan khas, Dewan Bahasa dan Pustaka dari segi taraf, fungsi dan korpus untuk menjadikannya alat komunikasi yang sempurna.

4.0  Kedudukan Bahasa  Melayu Pada Peringkat Serantarau Dan Antarabangsa

            Bahasa Melayu pernah mencapai tahap lingua franca pada zaman Kesultanan Kerajaan Melayu Melaka. Keadaan ini menunjukkan kemampuan bahasa tersebut bersaing dengan bahasa lain yang pada masa itu.  Pada abad ke 18, sebuah kamus komparatif daripada 180 bahasa dan loghat termasuk bahasa Melayu telah diterbitkan atas perintah Ratu Catherine Agung (Victor 2011). Hal ini menjelaskan golongan bangsawan mengiktiraf dan memberi penghargaan kepada bahasa Melayu kerana nilai keilmuan yang terdapat dalam bahasa Melayu sangat indah. Selain itu, terdapat banyak universiti di luar negara yang menawarkan Kursus Pengajian Melayu seperti di Universiti Leiden, Belanda, Victoria Universiti of Wellington, Ohio University,  Amerika Syarikat, New Zealand dan Hankuk University of Foreign Studies, Korea Selatan. Penawaran kursus-kursus bertujuan untuk membantu mengembangkan bahasa Melayu di seluruh dunia. Oleh itu, bahasa Melayu berkemampuan menjadi bahasa ilmu. Hal ini dapat dibuktikan dengan pengiktirafan universiti-universiti terpilih dalam mengembangkan bahasa Melayu melalui penubuhan-penubuhan Kursus Pengajian Melayu. Dengan ini, jelas menunjukkan kemampuan bahasa Melayu bersaing di persada antarabangsa.

5.0  Penutup

            Tegasnya, bahasa Melayu sememangnya mempunyai potensi untuk menjadi bahasa antarabangsa. Rakyat Malaysia perlulah berusaha memperjuangkan kedudukan bahasa ini agar bahasa ini dapat diwarisi kepada genarasi akan datang dan terus berkembang.

RUJUKAN

Abdul Rashid Melebek & Amat Juhari Moain (2011). Sejarah Bahasa Melayu. Kuala         Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.

Armin Azhari Saleh (2011). Menghayati Sejarah Bahasa Melayu. Pelita Bahasa    23(06): 3.

Asmah Haji Omar (2008). Ensiklopedia Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Dewan    Bahasa dan Pustaka.

G. Trager (1949). “The field of linguistics”. Norman, Okla: Battenburg Press.

Noam Chomsky 1957. Syntactic structures. Janua Linguarum 4. The Hague: Mouton.

Victor, P. 2011. Bahasa Melayu Merentas Sempadan. Dewan Bahasa 11(03): 52-55.